Bolşevikler Kazak bozkurlarında talan ve gasp yapmaları neticesinde halk açlıkla karşı karşıya kaldı.
1920-1921'de kışın uzması da etkiledi. Ancak sovyetler hiç bir yardımda bulunmadı.
Aç kalan halk çaresizce açlıklan öldü.
Turar Rıskulov önerdiğinde Kazaklar Rus göçmenlerin ger idönmesini istediler ama Lenin ve Türkkomisiya bunu reddetti.
Dolayısıyla Kazaklara verimsiz topraklar kaldı, bunun üzerine Kazaklar hayvancılıkla uğraştılar.
Stalin döneminde 1925'te baskı dönemi Goloşçekin ile başladı. Köylüler sovyetleştirilmeye başlandı. Ancak başarılı olamadı.
1929'da Kazakistan'da göçeelerin yerleşik düzene geçirilmesi kararı alındı. Malları zorla elinde alınarak kolhozlara yani çiftliklere toplanan halk, gereksinimlerininn karşılanmadığını belirtmişlerdi.
1930'da alınan karara göre 1933'e kadar ülke kademe kaademe kollekleştirilmiş olacaktı.
1930'da halkın %42'isi zorla kollektif kamplara toplanmıştı. Hayvanlar otlak ve yem yokluğundan telef olmuştu.
1930-1931'de Kazak bayları gerici olarak nitelendirildi, sürüldü ya da yok edildi. Mallarına ve hayanlarına el konuldu.
1932'de halkın %72'si kolhızlara yerleştirilmişti. Bu politika nedeniyle yolsuzluklar yaşanıyordu ayaklanmalar başlamıştı. Halkın bir kısmı Özbekistan, Türkmenistana, büyük kısmı da Doğu Türkistan, İran ve Afganistan'a kaçmıştı.
1933'da halk açlıktan ve hastalıktan kıırlıyordu. Bu dönemde halkın üçte ikisi kaybedildi. Bu yüzden Kazaklar ülkede azınlık konumuna düştü.
1992'de alınan kararla 31 Mayıs ulusal yas günü olarak ilan edilmitşir.
Tasfiye Dönemi
Komünistler bu kargaşa ortamı için sorumlu arıyordu. Önce aşırıya kaçan memurları sorumlu tuttular. Ancak bu yaşananları açıklamaya yeterli gelmediği için suçu Alaş-Ordacılara attılar. Özellikle de Ahmet Baytursun sorumlu tutuldu.
Kolhozlara karşı duran avıllar direniş merkezleri olarak nitelendirilip, gizli örgütler aranmaya başlandı. Alaş-Ordacılar hain ilan edildi.
1937'te Kazakistan'ın tam cumhuriyet olmasından sonra ilk kongrede Alaş-Orda'nın siyasal varlığı sona erdilidi.
Böylece Stalin'in baskı ve cezalandırma dönemi başlamış oldu.
Bu dönemde ileri gelen Kazak aydınları, siyasatçileri gazetecileri kitleler halinde tutuklanıp halk düşmanı ilan edilerek yok edildiler.
Bunlar arasında Alihan Bökeyhan, Ahmet Baytursun, Magcan Cumabay, SAken Said Vakkas Seyfullah, Turar Rıskılov gibi isimler de var.
Bu dönemde 100 bin ileri gelen kazak tutulanıp 25 bini kurşuna dizilmiş,i ger kalanları da toplama kamplarında hayatlarını kaybetmiştir. Bunun üzerine Sovyetler, Kazakistan'a tam anlamıyla egemen olmuştur.
2. Dünya savaşı yıllarındaki gelişmeler bu dikta rejimini ortaya koyan ibretlik durumdur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder